De Turul is een mythische Hongaarse vogel die twee keer voorkomt in de Hongaarse Mythologie, maar nog altijd een grote rol speelt in de Hongaarse samenleving.
Turul monument Tiszabecs, 1903
Een eerste Hongaarse legende waarin de Turul een rol speelt vertelt het verhaal van Emese, de vrouw van Ügyek de afstammeling van Atilla de Hun. Emese had een droom waarin de Turul verscheen. In deze droom, ontsprong een kristalheldere stroom uit haar baarmoeder, en terwijl de stroom naar het westen liep, groeide het uit tot een machtige rivier. Deze droom werd als volgt uitgelegd: Emese zou aan het begin staan van een lijn van grote heersers. Niet lang daarna schonk zij het leven aan Álmos, de vader van Árpád, de grote leider van de Magyaren en oprichter van de staat Hongarije zou worden. Volgens sommige bronnen zou de Turul het kind Álmos hebben verwekt.
De tweede Hongaarse legende gaat over een droom van de leider van de Hongaarse stammen waarin adelaars hun paarden aanvielen en een Turul verscheen die de adelaars verjoeg en zo het voortbestaan van het Hongaarse volk gered heeft. Deze droom werd als volgt uitgelegd: Dit symboliseerde dat ze moesten migreren, en wanneer ze dat deden, de Turul hen zou helpen om de weg te wijzen. Uiteindelijk leidde de Turul hen naar het land dat later Hongarije zou worden. Zie de geschiedenis van Hongarije voor verdere details en de belangrijke rol van Árpád, de grote leider van de Magyaren.
De grote mythische Turul roofvogel is door deze overlevering een van de belangrijkste symbolen van de Hongaren geworden. Tegenwoordig vertegenwoordigt hij kracht, macht, adel en de wil van god.
Turul op Hongaarse postzegel uit 1904
De Turul heeft in Hongarije veel standbeelden en wordt nog steeds gebruikt op de wapens van de Hongaarse leger en het Bureau van de Nationale Veiligheidsraad. De allereerste postzegels van Hongarije hadden ook een afbeelding van een vliegende Turul.
De afbeelding van de Turul is waarschijnlijk gebaseerd op een grote valk en de oorsprong van het woord is het meest waarschijnlijk Turks: togrıl of turgul is een middelgrote tot grote roofvogel van de familie Accipitridae.
De Hongaarse Turul wordt vaak voorgesteld met het vlammende zwaard van God (zwaard van Attila) in zijn poten en een kroon op zijn kop. In het oude Hongarije waren drie enorme
Het grootste beeld van de Turul, nabij Tatabanya
Turul standbeelden tot het land zijn grenzen moest aanpassen als gevolg van het Verdrag van Trianon (zie de geschiedenis van Hongarije). De twee enorme beelden buiten Hongarije zin vernietigd. In Tiszaújlak (Nu Ukraine) is later een nieuw beeld gebouwd ter vevanging van het vernietigde beeld in Tiszabecs.
In het huidige Hongarije is er van de drie nog één over: op de berg naast Tatabánya. Dit beeld is tevens het grootste vogel standbeeld in de wereld, en het grootste bronzen standbeeld in Centraal-Europa; De spanwijdte van de Turul van Tatabánya is bijna 15 meter.
Turul standbeeld in Boedapest
Ook in Boedapest zijn, hoewel minder groot, standbeelden van de Turul te vinden. Bijvoorbeeld nabij de top van de kabelbaan.
Het nieuwe Turul beeld in Tiszaújlak Ukraine