Op 7 april 2017 organiseert de Stichting Zoltán Székely in Nijmegen een concert waarin Székely’s Strijkkwartet zal worden uitgevoerd. Ongetwijfeld zijn er Hongaren en Nederlanders met Hongaarse wortels die interesse hebben in de Hongaarse muziek en misschien ook voor dit bijzondere concert naar Nijmegen willen komen.
Voor de mensen die niet weten wie Zoltán Székely was en waarom hij zo belangrijk was voor het muziekleven in Nederland, hier nog een paar belangrijke wetenswaardigheden. Daarbij ook enige informatie over de Stichting Zoltán Székely:
Zoltán Székely was een eminente Hongaarse violist, die emigreerde naar Nederland en trouwde met een Nijmeegse. Hij trad veelvuldig op met de Arnhemsche Orkest Vereeniging en het Concertgebouw Orkest. Zijn eerste concert in De Vereeniging in Nijmegen was in 1922 en zijn laatste in 1967. Béla Bartók droeg zijn Tweede Rapsodie en zijn Tweede Vioolconcert op aan Székely, die uiteraard van beide werken de première verzorgde. De historische eerste uitvoering van het Tweede Vioolconcert was in 1939 in het Concertgebouw in Amsterdam, met het Concertgebouw Orkest o.l.v. Willem Mengelberg. Van 1937 tot 1972 trad Székely veelvuldig op als primarius van het Hongaars Strijkkwartet. Volgens de op dit moment beschikbare informatie trad het kwartet in Nijmegen tien keer op, in Arnhem alleen al voor de naoorlogse AVVK 21 keer. In Amsterdam veelvouden hiervan.
Voor velen is het onbekend dat Székely ook componist was. Een belangrijk gedeelte van zijn composities schreef hij toen hij in Nijmegen woonde. De Stichting Zoltán Székely is opgericht om dit ‘Nijmeegs cultureel erfgoed’ weer onder de aandacht van het publiek te brengen en organiseerde in 2005, 2009, 2014 en 2015 kamermuziekconcerten rondom Székely’s muziek, steeds in de Kleine Zaal van Concertgebouw De Vereeniging.
Het New Zealand String Quartet studeerde Székely’s Strijkkwartet in nog bij de hoogbejaarde Székely zelf en legde het werk ook vast op CD. Nu is het New Zealand String Quartet in Nijmegen voor een concert met dit werk. Het stuk wordt gespeeld op speciaal verzoek van de Stichting Zoltán Székely en het is de enige uitvoering in Nederland.
De uitvoering Metamorfosen van het New Zealand String Quartet berengt naar dit Hongaars ehoogtepunt meer tijdens hun optreden in NIjmegen. Het vermaarde New Zealand String Quartet komt naar Nijmegen met muziek van haar landgenoten Jack Body en Gareth Farr. Een unieke gelegenheid om deze, in Nederland vrijwel onbekende composities, te beluisteren!
De Nieuw-Zeelanders zijn niet voor het eerst in Nijmegen. Dit fantastische strijkkwartet trad in 2005 op in de Grote Zaal van De Vereeniging en maakte veel indruk met muziek van Haydn, Sjostakovitsj, Schulhoff en de Hongaars-Nijmeegse componist Zoltán Székely. Reden genoeg om de Nieuw-Zeelanders anno 2017 om een herhaling te vragen. Naast de muziek van Jack Body en Gareth Farr staat Székely’s Strijkkwartet opnieuw op het programma. Aangevuld met één van de meesterlijke strijkkwartetten van Mozart is het concert compleet: een avontuurlijke en gevarieerde avond kamermuziek van de bovenste plank.