Hongarije is een land van bijzonder rijk folkloristisch erfgoed. Volkscultuur is niet alleen bewaard in musea, maar tradities leven voort in veel van de kleine dorpjes in Hongarije, levend gehouden door lokale gemeenschappen, en zelfs moderne stedelingen doen dingen die je als buitenstaander best eens zouden kunnen verrassen.

Hongarije is zeer divers als het gaat om landelijke architectuur, vakmanschap, volksmuziek en dans. Het zwarte aardewerk van Mohács, de weelde van het borduurwerk van Matyó en Kalocsa, het fijne  Halas-kantwerk – ze vertellen allemaal  iets specifieks over de lokale bevolking.

Voor een uitgebreid overzicht van de architectuur en een kijkje in de gewoonten van de Hongaarse dorpjes van een paar honderd jaar geleden, ga je naar een van de vele open-lucht dorpsmusea verspreid over Hongarije. Waarschijnlijk is het meest prestigieuze het Skanzen Openlucht Etnografisch Museum nabij Szentendre, op slechts een steenworp afstand van Boedapest ( www.skanzen.hu ).
Maar mis het Dorpsmuseum van Göcsej niet (eigenlijk het allereerste dorpsmuseum dat in Hongarije werd gevestigd) met een prachtige watermolen uit de 19e eeuw midden in het museum.
Het museumdorp Sóstó is ook iets wat je gezien moet hebben, want het is een van de meest diverse in Hongarije en toont de veelkleurige volksarchitectuur en gebruiken van vijf etnografische regio’s (Szatmár, Rétköz, Nyírség, Nyíri Mezőség en Bereg) – alles in één ‘ dorp’. De taverne is in gebruik, dus je kunt hier ook iets drinken.
Om verder terug in de tijd te reizen, ga je naar Tiszaalpár – hier vind je een gereconstrueerd dorp uit de Árpád-tijd (1000 – 1301), gebouwd volgens archeologische vondsten, waarbij bij de reconstructie alleen materialen werden gebruikt die toen beschikbaar waren.

Ga voor een stukje levende traditie naar het prachtig bewaard gebleven dorp Hollokó, dat ook een werelderfgoed is. Wat Hollókő echt bijzonder maakt, is dat het niet is omgetoverd tot een openluchtmuseum – het is een levend dorp met lokale inwoners die een traditioneel leven leiden. Natuurlijk zijn er nog andere kleine dorpjes waar de lokale bevolking hun eeuwenoude tradities bijhoudt. Een tip: bezoek Hollókő in de lente – de Paasvieringen zijn het meest indrukwekkend van dit prachtige kleine .

Aardewerk, centraal in de volkscultuur van de Hongaren, wordt levend gehouden in de kleine dorpen van de regio’s Őrség en Hortobágy.

Niet alleen de architectuur en de voorwerpen uit het verleden bepalen echter wie we zijn. Het is de grote variëteit aan volksgebruiken die vandaag de dag nog steeds leven.
Busójárás. In het carnavalsseizoen dwalen mensen verkleed in enge kostuums en houten maskers door de straten om de winter (of de Turken, volgens een andere interpretatie …) weg te jagen.
Met Pasen besprenkelen jongens de meisjes met parfum terwijl ze een klein gedicht citeren die voor deze gelegenheid geschreven is. Volgens de traditie zullen vrouwen die niet ‘bewaterd’ zijn, vervagen en dát kunnen de jongens niet laten gebeuren, of wél soms? Vroeger was het een emmer koud water, maar tegenwoordig is het een tammere versie.
Een deel van de paasvieringen (en een favoriet onder kinderen) is het schilderen van eieren. In sommige regio’s ontwikkelde het schilderen van eieren zich tot een eigen kunstvorm, met lokale motieven ingekrast en geborduurd op het ei.

Bruiloften in Hongarije hebben natuurlijk ook hun eigen choreografie en tradities. De bruiloftsstoet is bijzonder belangrijk en wordt meestal gevolgd door het hele dorp. De bruidsdans moet de financiële stabiliteit van het jonge stel verzekeren – gasten moeten betalen om de bruid mee te nemen naar de dans. Het breken van een glas verdrijft slechte geesten en door het opruimen van de rommel kan het jonge stel aantonen hoe goed ze kunnen samenwerken. Oh, en wees niet verbaasd als de bruid wordt gestolen. De jonge man moet een aantal taken uitvoeren om haar terug te krijgen … En geloof het of niet, er is geen andere gebeurtenis in Hongarije waar meer pálinka wordt gedronken dan op een bruiloft.